Cắt Plasma là một trong những công nghệ cắt đang được sử dụng rộng rãi trong sản xuất và gia công cơ khí . Weldtec sẽ trình bày với các bạn về phương pháp cắt phôi bằng Plasma trong sản xuất !
Giải thích đúng thực chất của phương pháp cắt kim loại bằng tia plasma
- Mô tả đầy đủ các bộ phận cơ bản của máy cắt plasma - Sử dụng máy cắt plasma bằng tay thành thạo - Khai triển, tính toán phôi đúng hình dáng và kích thước của chi tiết - Chọn chế độ cắt phù hợp với chiều dày và tính chất của vật liệu - Cắt phôi theo đúng đường thẳng, đường cong, đường tròn đúng kích thước bản vẽ, mặt cắt phẳng, ít bavia - Chỉnh sửa phôi đạt hình dáng, kích thước theo yêu cầu kỹ thuật - Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng
Đặc điểm, công dụng của phương pháp cắt plasma
Plasma là một dạng vật chất thứ tư sau rắn, lỏng, khí. Plasma gồm các ion được gia tốc lớn nên có động năng rất mạnh. Nhiệt độ của tia plasma rất lớn (100000C) nên có thể làm nóng chảy tức thời kim loại trên đường đi của nó.
Trong cắt kim loại người ta sử dụng khí nén làm môi trường tạo ra plasma. Ở các nước công nghiệp phát triển người ta ứng dụng rất rộng rãi các máy cắt plasma do có năng suất cao hơn 1,5 – 2 lần so với cắt khí, đường cắt cao hơn hẳn, sạch sẽ không gây ô nhiễm môi trường, không gây nguy cơ cháy nổ, linh hoạt, giảm chi phí vận hành và mau hoàn vốn.
Máy plasma có nhiều loại khác nhau, tuy giá đắt nhưng do hiệu quả sử dụng nên tùy theo yêu cầu và cân nhắc những hiệu quả kinh tế đem lại mà ta lựa chọn máy cho phù hợp.
Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy cắt plasma
Cấu tạo
Nguyên lý làm việc
Khi ấn công tắc khởi động, hiệu điện thế giữa cực âm và cực dương được bộ khởi động trong máy tăng lên khoảng 40000V trong 1%s để gây hồ quang. Khi hồ quang đã hình thành, hiệu điện thế giảm xuống còn 70V để duy trì hồ quang. Khi đó, khí nén từ máy được role điện trở mở khi hồ quang đã hình thành đẩy vào vùng hồ quang để tạo thành plasma phun qua vòi phun ra ngoài .
Do nhiệt độ của plasma cao và tập trung năng lượng thành ống hình trụ nhỏ nên nó làm nóng chảy tức thời kim loại kết hợp với áp lực khí nén thổi kim loại ra ngoài hình thành nên rãnh cắt.
Điểm khác nhau cơ bản của cắt plasma so với hàn plasma là làm nguội bằng khí chứ không làm nguội bằng nước. Có ba loại plasma phụ thuộc vào kết cấu nối dây để hình thành hồ quang.
Vận hành máy thiết bị cắt plasma
- Đấu máy với nguồn điện 220V, 380V hoặc ba pha tùy theo yêu cầu nguồn vào của máy - Khởi động máy nén khí đảm bảo có đầy khí nén trong bình chứa - Nối dây dẫn khí vào hộp nguồn và nối dây điện từ hộp nguồn vào mỏ cắt - Kiểm tra điện vào máy và tình trạng thông khí - Gây hồ quang và cắt thử
Khai triển và vạch dấu phôi
- Dùng mũi vạch để vạch dấu trên phôi, vạch phải nhỏ và rõ nét đúng với hình dạng và kích thước trong bản vẽ, tiết kiệm được phôi - Với những tấm tròn dùng compa để vạch đảm bảo độ tròn, rõ nét.
Chế độ cắt plasma
Trong lý lịch máy có ghi đầy đủ các thông tin kỹ thuật của máy nên khi cắt phải căn cứ theo chiều dày vật cắt và hướng dẫn của nhà sản xuất để chọn chế độ cắt cho phù hợp. Hai thông số quan trọng nhất là cường độ dòng điện và áp lực khí nén.
Kỹ thuật cắt plasma
- Do công suất lớn và tốc độ nung chảy cao, vận tốc cắt lớn nên khi cắt phải có compa và thước làm dưỡng tránh lệch đường vạch dấu - Năng lượng cột plasma lớn nến khi cắt từ trong ra không cần khoan lỗ như cắt khí .
Các kỹ thuật cắt cơ bản
Trước khi sử dụng thiết bị này tôi tin chắc các bạn cũng đã tìm hiểu xem máy cắt Plasma là gì rồi, vậy bây giờ chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những kỹ thuật và thao tác căn bản nhất cần biết nhé. Chú ý đầu tiên, đó là hãy dùng tay không cầm súng để hỗ trợ cho tay cầm súng điều này giúp vững tay cầm hơn và duy trì được khoảng cách của đầu súng với vật cắt. Bên cạnh đó nhớ rằng, bạn sẽ cảm thấy dễ dàng di chuyển súng cắt về phía mình hơn là việc đưa súng ra xa.
Trước khi cắt, thợ cũng cần chú ý rằng, với đường cắt dài thợ cần phải thử thao tác di chuyển tay cắt nhằm chắc chắc mức độ thuần thục của tay cắt khi tiến hành cắt thực tế. Tạm ngừng tay cắt hoặc bắt đầu lại trong quá trình cắt thực tế tại điểm dừng là việc khá khó khăn và dễ gây ra ảnh hưởng xấu tới chất lượng của đường cắt.
Thợ cũng cần đảm bảo đã sử dụng đúng dòng cắt và tốc độ cắt, phải cắt thử trên loại vật liệu giống với thực hiện trên thực tế. Nếu xuất hiện tia Plasma ở trên bề mặt vật cắt, điều đó xảy ra do bạn đã di chuyển tay cắt quá nhanh. Với tốc độ cắt phù hợp hồ quang Plasma nên được duy trì ở góc 15- 20° so với hướng di chuyển.
Đối với những vật liệu dày, đoạn cuối đường cắt sẽ có thể không được như ý nếu thợ không cẩn thận. Để đường cắt có kết thúc tốt thợ nên tạm dừng di chuyển tay cắt trong thời gian ngắn để sau đó cắt hoàn toàn phần kim loại còn lại ở trên đường cắt. Khi cắt các vật dày thì xỉ cắt Plasma dễ bị đọng cứng bên dưới đường cắt, không cần phải lo lắng bởi nó có thể dễ dàng loại bỏ bằng búa gõ xỉ hoặc cọ kim loại.
Với những vật cắt mỏng, hồ quang Plasma cắt thủng kim loại một cách dễ dàng, còn với vật hàn dày hơn để đảm bảo chất lượng đường cắt và vòng đời sử dụng, thợ nên bắt đầu với một góc cắt nghiêng 45°, rồi chuyển từ từ sang góc cắt thẳng xuyên thủng kim loại. Plasma cũng dùng để cắt một lỗ tròn nhanh hơn các thiết bị khoan, khi sử dụng Plasma cắt kim loại dễ dàng theo đường tròn kín. Lưu ý rằng, các máy cắt Plasma có thể xuyên thủng kim loại có độ dày nhỏ hoặc bằng một nửa độ dày có thể cắt của nó.
Phương pháp cắt này cũng được sử dụng để vát mép những tấm kim loại dày, chỉ cần nghiêng mỏ cắt theo đúng độ vát, rồi thực hiện cắt giống với bình thường.
Các quy tắc để tạo đường cắt chính xác
Trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ lao động cần có của thợ cắt Plasma hoàn toàn giống với thợ hàn như: áo có cổ cao, găng tay, áo sơ mi chống cháy khi bị bắt tia lửa, giày, mũ hàn, kính hàn. Chú ý rằng phải bảo vệ mắt với các loại mũ có trang bị kính lọc bảo vệ hoặc có thể dùng các loại mũ chuyên dụng trong cắt Plasma/Oxy-gas hoặc dùng mũ hàn chuyến sang chế độ bảo vệ cắt.
Dùng không khí nén bình thường để cắt Plasma, với yêu cầu di động một số xưởng có thể dùng bình khí Nitơ. Khi cắt thép không gỉ, chúng ta sẽ nghĩ khí Nitơ giúp bảo vệ đường cắt khỏi oxy hóa nhưng thực tế sử dụng Nitơ hay không khí không gây khác biệt đến chất lượng đường cắt. Nếu như nguồn khí cung cấp bị nhiễm dầu hoặc nước nó sẽ ảnh hưởng lớn đến độ bền của sản phẩm, lúc này thợ nên dùng bộ lọc không khí, điều đó sẽ giúp tiết kiệm chi phí hơn.
Nên kiểm tra thường xuyên phụ kiện súng cắt như bép .... trong quá trình sử dụng để đảm bảo được độ chính xác của tia cắt, cũng như lúc bắt đầu hồ quang. Khi vòi cắt biến dạng, lỗ cắt bị che lấp hoặc thay đổi, hãy loại bỏ nó. Mỗi đầu điện cực đều có một lượng nhỏ chất liệu dẫn điện cao. Trong quá trình phát hồ quang nó sẽ dần dần tiêu hao, do đó khi phát hiện ra phần này một lỗ nhỏ bạn nên loại bỏ nó.
Thợ không nên vặn chụp sứ bảo vệ quá chặt, nên vặn vừa phải hết ren để đảm bảo khoảng cách giữa các bộ phận. Bên cạnh đó, đảm bảo rằng bộ phận tiếp mát được kẹp ở trên kim loại sạch, thợ nên loại bỏ sơn, bụi bẩn và gỉ cát trên bên mặt để đảm bảo dòng Plasma. Đặt kẹp mát ở gần điểm cắt nhất và kẹp trực tiếp lên vật cắt là tốt nhất, nên kiểm tra lại dây cáp, các điểm nối với kẹp, bất kể sự lỏng lẻo nào cũng đều sẽ ảnh hưởng xấu tới chất lượng đường cắt.
Có thể để dòng Plasma cực đại, rồi điều chỉnh tốc độ di chuyển tay cắt sao cho phù hợp với độ dày của vật cắt. Tuy nhiên, thợ cũng nên chú ý tới việc dùng tay cắt phù hợp với dòng cắt nhằm đảm bảo độ bền của thiết bị cắt.
Ngoài ra, có thể sử dụng thiết bị phụ trợ duy trì khoảng cách giữa súng mỏ cắt với vật cắt sao cho đảm bảo chất lượng mối cắt và độ chính xác của đường cắt. Đối với những thao tác cắt lặp đi lặp lại, hãy xem xét việc dùng khuôn cắt để đảm bảo tính đồng đều của các sản phẩm.
Weldtec đã trình bày với các bạn về phương pháp cắt Plasma, hy vọng sẽ giúp ích được choc các bạn trong quá trình làm việc ! Nếu các bạn có nhu cầu mua máy cắt Plasma vui lòng liên hệ với số hotline nhé !