Dịch
Thực tế đối với tất cả các liên kết hàn tuy mức độ khác nhau nhưng đều có chung đặc điểm là tính không đồng nhất khác nhau của các vùng trong liên kết hàn:kim loại mối hàn,vùng tiếp giáp nóng chảy,vùng ảnh hưởng nhiệt,kim loại cơ bản.
Tính không đồng nhất thể hiện bởi sự khác nhau về thành phần hóa học ,các tính chất (giới hạn bền,giới hạn chảy,độ cứng,tính dẻo,modun đàn hồi,độ bền mỏi..) và khả năng làm việc của liên kết hàn.Ngoài ra,nếu lấy kim loại cơ bản để làm chuẩn để so sánh thì có thể đưa ra một số đặc điểm cơ bản sau:
-Đa số các trường hợp kim loại mối hàn có độ bền tương tự hoặc hơn kim loại cơ bản,trong một số trường hợp kém hơn,tất nhiên điều này phụ thuộc chủ yếu vào việc lựa chọn vật liệu hàn.
Vùng ảnh hưởng nhiệt : đây là vùng có đặc điểm không đồng đều lớn nhất về tổ chức và các tính chất.Độ bền nói chung có thể khác không nhiều,đáng chú ý là thường có nhưng miền khử bền,tổ chức tế vi thô hơn và tính dẻo bị giảm nhiều.Tất cả những hiện tượng này ảnh hưởng nhiều đến tính chất và khả năng làm việc của liên kết hàn và kết cấu nói chung.
Tuy mức độ có khác nhau nhưng hàn lượng hydro trong VAHN tăng đáng kể,làm tăng tính giòn của kim loại,dẫn đến làm giảm độ bền công nghệ của liên kết hàn và khả năng làm việc của kết cấu.
Khi hàn những vật liệu có tính hàn thấp,có thể xảy ra nứt nóng,nứt nguội ở trong kim loại mối hàn hoặc VAHN.Trong trường hợp tổng quát,để cải thiện các tính chất của kim loại mối hàn và liên kết hàn nói chung,có thể dùng vật liệuhàn,các biện pháp công nghệ và chế độ hàn.Nhưng ở đây,ta chỉ dừng lại bằng việc sử dụng hợp lý vật liệu hàn,ta có thể rút ra những giải pháp sau đây:
-Lựa chọn hợp lý vật liệu hàn để điều chỉnh thành phần hóa học kim loại mối hàn và ở mức độ nào đấy có thể cho phép điều chỉnh thành phần hóa học ở vùng gần viền nóng chảy,đảm bảo các tính chất cần thiết của chúng. -Đảm bảo độ bền kim loại mối hàn tương đương với độ bền kim loại cơ bản,đôi khi có thể thấp hơn một chút để đat được tính bền của liên kết hàn.Điều này rất quan trọng đối với các mối hàn chịu tải trọng hoặc làm việc trong các điều kiện chu trình nhiệt thay đổi.
-Thay đổi hình dạng mối hàn,để giảm yếu tố tập trung ứng suất bằng việc lựa chọn vật liệu hàn (nền tạo xỉ của thuốc bọc que hàn,thuốc hàn..) hợp lý.
Khi hàn những kim loại có tính hàn kém,dễ sinh nứt nguội.Cần chú ý đặc biệt đến việc lựa chọn vật liệu hàn sao cho có thể nâng cao khả năng biến dạng dẻo của liên kết hàn và hạn chế hàm lượng hydro trong kim loại mối hàn và vùng gần mối hàn,bởi vì hydro là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm tăng tính giòn ở VAHN.Như vậy để cải thiện các đặc tính kim loại mối hàn và vùng gần mối hàn - vùng bị tôi có thể dùng vật liệu hàn ostenit hay ferit hydro thấp với thuốc bọc (hay thuốc hàn) hệ canxi-florua.
Trong trường hợp hàn đắp có thể gặp phải những yêu cầu khác nhau rất lớn về tính chất giữa kim loại cơ bản và kim loại đắp,người ta có thể hàn đắp phối hợp đồng thời một lớp kim loại trung gian có tính dẻo cao ,thường là dùng dây hàn phụ với chế độ hàn thấp hoặc (dòng xung) gián đoạn và đưa vào phần đuôi của vũng hàn,dây hàn thường là kim loại có tính dẻo cao như niken.Còn lớp kim loại đắp ở bề mặt có độ cứng và tính chống mòn cao….
Tuy nhiên,trong các liên kết hàn từ các loại thép tương đương đối ít nhạy cảm với hydro(chẳng hạn,các loại thép cacbon thấp không hợp kim hóa),làm việc trong điều kiện tải trọng động,lúc này quan trọng nhất là chỉ tiêu về độ bền mỏi.Trong trường hợp này,đặc biệt nguy hiểm là yếu tố tập trung ứng suất ở chỗ chuyển tiếp từ kim loại mối hàn sang kim loại cơ bản,đặc biệt là đối với các mối hàn góc.
Như ta đã biết,tính trơn tru đều đặn của sự chuyển tiếp phụ thuộc vào loại thuốc bọc que hàn(thuốc hàn) và các loại que hàn với thuốc hệ canxi-florua sẽ tạo nên mối hàn có sự chuyển tiếp kém trơn tru hơn so với que hàn thuốc bọc hệ rutin.Trong khí đó,gia công cơ khí bổ sung chỗ chuyển tiếp này là ngoại lệ hoặc rất khó khăn,do vậy nên hàn bằng que hàn thuốc bọc hệ turin,bởi vì độ bền mỏi của liên kết loại này cao hơn các liên kết hàn bằng que thuốc bọc canxi-florua.
Những giải pháp dẫn ra ở trên cho thấy hiệu quả của việc lựa chọn vật liệu que hàn ảnh hưởng đến các tinh chất của kim loại mối hàn,vùng biên chảy,vùng ảnh hưởng nhiệt liên kết hàn và các đặc tính làm việc của chúng .Tuy nhiên,việc lựa chọn này rất phức tạp,để đạt được kết quả tối ưu cần xem xét từng trường hợp cụ thể và dung hòa một cách tổng hợp các yêu cầu,chỉ có như vậy mới thể tìm ra giải pháp hợp lý và hiệu quả nhất...
Nếu có vấn đề cần tư vấn về tất cả các lĩnh vực liên quan đến kỹ thuật hàn và máy hàn. Các bạn Vui lòng gọi vào số hotline sẽ có chuyên gia sẵn sàng tư vấn cho bạn.
